همگام با پیشرفت هایی که در حوزه فناوری شبکه و نرم افزار صورت می گیرد، روز به روز شاهد افزایش ویروس ها و انواع بد افزار ها نیز هستیم که سیستم های کامپیوتری و امنیت کاربران را با خطر مواجه می سازند. از طرفی همزمان با گسترش این بد افزار ها، عدم آگاهی و توجه کاربران به امنیت شبکه ها و برنامه هایی که استفاده می کنند، موجب شده تا این ویروس ها بلای جان سیستم های آن ها شده و مشکلات زیادی را برای کاربران ایجاد کند.
در بسیاری از مواقع کاربران اطلاع چندانی از نحوه پاک سازی ویروس و بد افزار از کامپیوتر های شان را ندارند. از همه مهم تر این که نمی دانند چه موقع سیستم آن ها ویروسی شده تا بتوانند برای حذف ویروس و بد افزار از کامپیوتر اقدامات لازم را انجام دهند. در ادامه می خواهیم با بررسی نشانه های ویروسی شدن یک سیستم، آموزش های لازم در خصوص نحوه پاک سازی ویروس و بد افزار از کامپیوتر را نیز ارائه دهیم.
اهمیت آشنایی با نشانه های ویروسی شدن کامپیوتر
اول از همه برای این که بتوان به درستی پروسه پاک سازی ویروس و بد افزار از کامپیوتر را دنبال کرد باید نشانه های ویروسی شدن کامپیوتر را شناخت. خصوصا که ویروس ها و بد افزار هایی که سیستم های کامپیوتری را هدف قرار می دهند بسیار متنوع بوده و از این رو نحوه ویروس کشی کامپیوتر نیز ممکن است متناسب با بد افزار مورد نظر تفاوت هایی داشته باشد.
وجود ویروس ها، بد افزار ها، تروجان ها، جاسوس افزار ها، نرم افزار های تبلیغاتی مزاحم، بد افزار های بدون فیلتر و باج افزار ها از جمله انواع گزینه هایی است که می توانند یک سیستم را مورد حمله قرار دهند. هر کدام نیز می توانند با نشانه هایی در سیستم بروز کنند. برخی از این نشانه ها مستقیما نشان گر ویروسی شدن سیستم بوده و برخی نیز می توانند احتمال ویروسی شدن کامپیوتر را هشدار دهند.
رایج ترین نشانه های ویروسی شدن کامپیوتر
برخی مواقع سیستم یک ارور یا پیغام هشدار می دهد که می توان احتمال داد کامپیوتر ویروسی شده است. کند شدن سیستم خصوصا در زمان روشن شدن و بالا آمدن آن نیز می تواند از مهم ترین نشانه های نفوذ ویروس و بد افزار به سیستم مورد نظر باشد. برخی مواقع پاک سازی ویروس و بد افزار از کامپیوتر باید به دنبال برخی خرابی های غیر معمول و متداول در سیستم انجام شود.
بروز تغییراتی در صفحه مرور گر سیستم، مشاهده یک نوار ابزار جدید در مرورگر، باز شدن وب سایت های نامشخص و نا مطمئن به صورت ناخواسته در حین وب گردی، نصب و مشاهده برخی آیکون ها و برنامه ها بدون این که کاربر آن ها را نصب کرده باشد، اجرا نشدن برخی از برنامه ها و از دست دادن برخی از فایل ها و برنامه ها از مهم ترین نشانه های ویروسی شدن کامپیوتر است. به دنبال مشاهده هر یک از این موارد، خصوصا اگر چند مورد با هم در سیستم مشاهده شود، باید برای از بین بردن بد افزار کامپیوتر و ویروس کشی سیستم اقدامات لازم انجام شود.
بیشتر بخوانید: بازیابی اطلاعات از دست رفته
مراحل پاک سازی ویروس و بد افزار از کامپیوتر
برای این که بتوان به درستی پروسه ویروس کشی کامپیوتر را انجام داد، باید برخی قدم ها را به ترتیب دنبال کرد. مراحل زیر گام هایی است که باید به منظور حذف ویروس و بد افزار از کامپیوتر دنبال شود:
- ابتدا آماده سازی کامپیوتر مورد نظر برای ویروس کشی کامپیوتر
- قرار دادن سیستم در حالت Safe Mode
- بازیابی سیستم از طریق System Restore
- از بین بردن بد افزار ها از کامپیوتر و حذف ویروس های سیستم
- از بین بردن فایل های موقت
- عوض کردن پسورد ها
- ریست کردن تمام تنظیمات مربوط به مرور گر ها
- انجام اقداماتی برای جلوگیری از نفوذ مجدد ویروس و بد افزار به سیستم
در ادامه نکات مربوط به هر مرحله را بیشتر توضیح خواهیم داد.
آماده سازی سیستم برای پاک سازی ویروس و بد افزار از کامپیوتر
ابتدا برای حذف ویروس و بد افزار از کامپیوتر باید سیستم را آماده کرد. منظور از این آماده سازی، انتقال و ذخیره سازی برخی فایل های بسیار مهم در یک هارد یا فلش است. در واقع باید پیش از پاک سازی ویروس و بد افزار از کامپیوتر، ابتدا از تمام اطلاعات روی سیستم یک نسخه پشتیبان تهیه و در جایی امن ذخیره کرد. توصیه می شود که برای این منظور حتما از یک دستگاه اکسترنال مانند هارد اکسترنال استفاده شود تا بتوان بعد از اتمام پروسه از بین بردن بد افزار ها از کامپیوتر، این فایل پشتیبان را نیز اسکن کرد و از ایمن بودن آن مطمئن شد.
قرار دادن سیستم در حالت Safe Mode
بعد از تهیه نسخه پشتیبان از فایل ها، اولین مرحله پاک سازی ویروس و بد افزار از کامپیوتر، بوت کردن سیستم در حالت Safe Mode است. برای رفتن به این حالت هم می توان از روش System Configuration Tool استفاده کرد و هم از مسیر Shift + Restart، به حالت Safe Mode دست یافت.
بازیابی سیستم از طریق System Restore
یک مرحله دیگر از پاک سازی ویروس و بد افزار از کامپیوتر، استفاده از system restore است. این قابلیت به شما این امکان را می دهد تا تنظیمات کامپیوتر را به نقطه ای از قبل بازگردانید. این کار می تواند برخی از تاثیرات جانبی بد افزار ها را کاهش دهد. با ورود به منوی استارت، میتوان گزینه Create Restore Point را انتخاب کرد. حال با ورود به این صفحه می توان نقطه بازگشت مد نظر را انتخاب کنید تا تنظیمات کامپیوتر به آن زمان برگردد. در ادامه نیز می توان از طریق بخش Programs and Features، هر یک از نرم افزار های ناشناس موجود در سیستم را حذف کرد. به این ترتیب بخش عمده ای از کار ویروس کشی کامپیوتر را انجام خواهید داد.
از بین بردن ویروس و بد افزار ها از سیستم
مرحله بعدی پاک سازی ویروس و بد افزار از کامپیوتر، از بین بردن ویروس ها و بد افزار هایی است که سیستم مورد نظر را آلوده کرده اند. برای این مهم، می توان از برنامه ها و ابزار های متعددی که برای ویروس کشی کامپیوتر وجود دارد کمک گرفت. نرم افزار هایی مانند Rkill، Kaspersky TDSSKiller، Malwarebytes Anti-Rootkit BETA، Malwarebytes ADWCleaner و SUPERAntispyware می توانند برای این منظور مورد استفاده قرار بگیرند.
بسیاری از این نرم افزار ها ضد ویروس به صورت رایگان در دسترس اند. اما اگر به این برنامه های ویروس کش دسترسی نداشته باشید، روش هایی نیز وجود دارد که می توان بدون استفاده از آنتی ویروس و برنامه های ویروس کشی، کار حذف ویروس و بد افزار از کامپیوتر را انجام داد.
آموزش ویروس کشی کامپیوتر بدون آنتی ویروس
برای پاک سازی ویروس و بد افزار از کامپیوتر علاوه بر استفاده از نرم افزار های موجود یک سری روش های دستی نیز وجود دارد. مهم ترین روش های دستی شامل موارد زیر می شود:
- حذف فایل های autorun، در این روش باید ابتدا وارد بخش Tools شد و در آن جا گزینه folders and files hidden Show را فعال و گزینه Hide Files System Operationg ،protected را نیز غیر فعال کرد. سپس باید با کلیک راست کردن وارد درایور ها شد و تمام فایل های inf.autorun را پاک کرد. در نهایت با ریستارت کردن سیستم، کار ویروس کشی کامپیوتر تمام می شود.
- در روش دیگر باید سیستم را در حالت Safe Mode بوت کرده و سپس گزینه run را در منوی استارت انتخاب کنید. سپس در کادر نمایش داده شده کلمه cmd را تایپ کنید. سپس برای تمام درایو ها عبارت های del X:/autorun.inf\a:h، del X:/autorun.inf\a:r و del X:/autorun.inf\a:s را تایپ کنید و دکمه اینتر را بزنید. به جای X باید نام درایو مورد نظر را تایپ کنید تا کار حذف ویروس ها انجام شود.
اقدامات بعد از حذف ویروس و بد افزار از کامپیوتر
بعد از پاک سازی ویروس و بد افزار از کامیپوتر مورد نظر، انجام برخی کار ها هم به منظور پاک سازی کامل سیستم و هم به منظور جلوگیری از نفوذ مجدد ویروس ها و بد افزار ها ضرورت دارد. انجام کار هایی نظیر بازیابی سیستم از طریق System Restore، پاک کردن فایل های موقت با استفاده از نرم افزار C Cleaner، تغییر دادن پسورد ها و ریست کردن تنظیمات مرور گر ها از جمله کار هایی است که باید بعد از ویروس کشی کامپیوتر انجام داد.
در نهایت نیز بهتر است با استفاده از برخی آنتی ویروس های قوی و نصب برخی ضد بد افزار های موجود، مانع از نفوذ مجدد این برنامه های مخرب به سیستم مورد نظر شد. در صورتی که سیستم به بررسی ها و تعمیرات تخصصی تر نرم افزاری نیاز داشت، می توانید از خدمات تخصصی تعمیرات هارد و بازیابی اطلاعات در مرکز سخت افزار ایران بهره مند شوید.