یکی از کارهایی که برای راه اندازی یک سیستم یا استفاده از یک هارد باید انجام داد، پارتیشن بندی آن است. در پارتیشن بندی هارد شما مشخص می کنید که کل فضای در دسترس هارد به چه صورت تقسیم بندی شود و با تقسیم کردن آن به بخش های مختلف، شما همزمان می توانید از چند درایو یا پارتیشن برای ذخیره سازی داده ها استفاده کنید. حال برای پارتیشن بندی هارد دو گزینه وجود دارد و این جاست که تفاوت GPT و MBR در این خصوص مطرح می شود.
هنگام پارتیشن بندی کردن یک هارد دیسک به درایوهای مختلف می توان این کار را از دو طریق GPT یا MBR انجام داد. اما بسیاری از کاربران فرق GPT و MBR و این که کدام مورد در چه شرایطی باید مورد استفاده قرار بگیرد و چه ویژگی هایی دارد را نمی دانند. در این مقاله می خواهیم به بررسی تفاوت GPT و MBR بپردازیم و اطلاعات بیشتری در خصوص هر یک از این روش ها به دست آوریم.
از چه جنبه هایی می توان تفاوت GPT و MBR را بررسی کرد؟
برای بررسی فرق GPT و MBR بهتر است در مرحله اول به تعریف هر دوی این روش های پارتیشن بندی پرداخت تا بر اساس این تعریف گزینه های مهم تفاوت GPT و MBR را مد نظر قرار داد. بعد از تعریف متفاوت هر یک از این ساختارها، گزینه هایی مانند تعداد پارتیشن ها، ظرفیت پشتیبانی و نوع پشتیبانی از سیستم عامل را می توان به عنوان گزینه های تفاوت بین این دو نوع ساختار در نظر گرفت.
MBR چیست؟
برای بررسی تفاوت GPT و MBR بهتر است ابتدا با ساختار قدیمی تر MBR آشنا شویم که کوتاه شده عبارت Master Boot Record است. در واقع این روش یک ساختار قدیمی است که از آن برای مدیریت و پارتیشن بندی هارد استفاده می شود.
محل قرار گیری MBR در ابتدای هارد است و در این بخش اطلاعاتی مانند داده های مربوط به پارتیشن های منطقی و نحوه سازمان دهی آنها، جدول مربوط به پارتیشن ها و همچنین کد اجرای مستر بوت وجود دارد. در این ساختار از سیستم کلاستر مایکروسافت پشتیبانی می شود. از طرفی نیز ساختار MBR می تواند از سیستم عامل های MS-DOS به بعد را پشتیبانی کند.
استفاده از استاندارد MBR چه محدودیت هایی دارد؟
این روش یک سری محدودیت ها دارد که همین محدودیت ها موجب تفاوت GPT و MBR می شود. در خصوص استفاده از استاندارد MBR برای پارتیشن بندی هارد اولین محدودیتی که وجود دارد مربوط به تعداد پارتیشن هاست. در MBR تنها می توان 4 پارتیشن را ایجاد کرد و در صورت نیاز به پارتیشن های بیشتر باید با تعیین یک پارتیشن به عنوان Extended، تعداد پارتیشن های منطقی بیشتری را ایجاد کرد. محدودیت بعدی این که در خصوص استاندارد MBR تنها می توان فضای یک هارد با ظرفیت نهایتا 2 ترابایت را پارتیشن بندی کرد و این ساختار از درایوهای ذخیره سازی با ظرفیت بالاتر پشتیبانی نمی کند.
از طرفی نیز این ساختار تنها می تواند بخش محدودی از اطلاعات مربوط به پارتیشن ها را در خود نگه دارد. از این رو در صورت خرابی آن تمام اطلاعات هارد دیسک از بین می رود و همین موجب بروز مشکلاتی در زمینه بازیابی اطلاعات از دست رفته هارد خواهد شد. همین محدودیت هایی که ساختار MBR دارد موجب شده تا در سیستم های جدید یک استاندارد مدرن تر جایگزین این ساختار شود.
ساختار GPT چیست و چه تفاوتی با MBR دارد؟
در مقابل MBR، ساختار GPT برای پارتیشن بندی قرار دارد. اولین تفاوت GPT و MBR در جدیدتر بودن این ساختار برای پارتیشن بندی هارد است. این استاندارد جدیدتر که در اکثر سیستم های به روز از آن استفاده می شود، می تواند هاردهایی با ظرفیت بیشتر از دو ترابایت را نیز پشتیبانی کرده و آنها را پارتیشن بندی کند. در نتیجه اولین محدودیت ساختار MBR در این استاندارد جدید از بین می رود. GPT یا GUID Partition Table می تواند یک هارد را به پارتیشن های بسیار بیشتری تقسیم بندی کند و این ظرفیت تا 128 پارتیشن است.
نکته مهم دیگر در خصوص این ساختار این است که نه تنها اطلاعات در اول هارد ذخیره می شود بلکه بخشی از بکاپ داده ها نیز در آخرین خانه هارد ذخیره خواهد شد تا به این ترتیب بر خلاف MBR، ریسکی در خصوص از بین رفتن کل هارد و خرابی آن در صورت آسیب دیدن GPT وجود نداشته باشد. در تمامی سیستم عامل های ویندوز 2003 به بعد از ساختار GPT پشتیبانی می شود. در کل به صورت خلاصه فرق GPT و MBR در این است که GPT یک سیستم پارتیشن بندی مدرن تر را ارائه می دهد.
استفاده از GPT چه مزیت هایی دارد؟
مهم ترین مزیت های GPT در نگاه اول، مربوط به همان تفاوت GPT و MBR در تعداد پارتیشن ها و میزان فضای ذخیره سازی بالاتر برای تقسیم بندی است.
اما مزیت های این استاندارد به همین موارد محدود نمی شود. مهم ترین بخش مربوط به امن تر بودن این ساختار در حفظ داده هاست، چرا که در این ساختار اطلاعات پارتیشن در چندین نسخه و در چند نقطه مختلف ذخیره می شود تا به این ترتیب ریسک از بین رفتن کامل اطلاعات کاهش یابد و حتی در صورت آسیب دیدن داده ها، امکان بازیابی اطلاعات به راحتی وجود داشته باشد. در خصوص ساختار GPT، بازیابی اطلاعات هارد بعد از پارتیشن بندی نیز راحت تر است.
GPT برای پارتیشن بندی هارد بهتر است یا MBR؟!
با توجه به مواردی که در خصوص تفاوت GPT و MBR به آنها اشاره شد، می توان به راحتی فهمید که در چه شرایطی باید از کدام ساختار استفاده کرد. اگر هارد مورد نظر برای پارتیشن بندی کمتر از 2 ترابایت باشد، هم ساختار GPT و هم MBR می تواند برای پارتیشن بندی مد نظر قرار بگیرد. در حالت کلی چه از ساختار MBR برای پارتیشن بندی استفاده شود و چه از GPT، هیچ مشکلی برای تقسیم بندی درایوها به وجود نمی آید. مورد بعدی که تعیین می کند کدام ساختار باید برای پارتیشن بندی مد نظر قرار بگیرد، فرق GPT و MBR از نظر سیستم بوت لودر است.
در خصوص سیستم بوت لودر UEFI که سیستم سریع تر و امن تر بوت در اکثر سیستم های جدید است، تنها می توان از ساختار GPT برای پارتیشن بندی استفاده کرد. در سیستم های بایوس از ساختار پارتیشن بندی MBR پشتیبانی می شود. در نتیجه برای استفاده از هر کدام از این ساختارها برای پارتیشن بندی هارد باید به نوع سیستم و میزان فضای ذخیره سازی هارد دیسک مورد نظر توجه کرد. با این حال اگر به دنبال یک ساختار سریع تر و مدرن تر هستید و سیستم مورد استفاده از GPT پشتیبانی می کند، بهترین گزینه برای پارتیشن بندی استفاده از این ساختار است.
